I owe you the truth in painting

Gisteren bezocht ik in het GEM in Den Haag de tentoonstelling van Robert Zandvliet

Robert Zandvliet (1970) is zonder twijfel één van de grootste schildertalenten van Nederland op dit moment. Vanaf 1995 brak hij internationaal door. Sindsdien is zijn werk te zien op grote internationale tentoonstellingen en wordt hij verzameld in heel Europa en de Verenigde Staten. Zandvliet is een ambitieus schilder, hij denkt en handelt vanuit het idioom van de schilderkunst. De afgelopen vijf jaar heeft hij gewerkt aan een intensief onderzoek naar het werk van de klassieke meesters als Vincent Van Gogh, Pablo Picasso en Piet Mondriaan, maar ook van de Amerikaanse modernist Jackson Pollock, de 17^e eeuwse Chinese schilder Bada Shanren en de Rotterdammer Dolf Henkes. Zandvliet onderzoekt de schilderkunst van 1650 tot heden. Hoe verschillend het werk van de voorgangers van Zandvliet ook mag zijn, zijn bewerkingen kennen een eigen stijl; die tegelijkertijd subtiel en krachtig, contrastrijk en vloeiend is. Hij wil zijn schilderkunst tot de uiterste mogelijkheid drijven. In I owe you the truth in painting, in GEM, neemt hij de bezoeker mee in zijn spannende onderzoek van het hernemen van werken uit de kunstgeschiedenis.
I owe you the truth in painting is een citaat van Cézanne uit 1905, het stond in een brief aan collega kunstenaar Emile Bernard. Cézanne zocht naar de juiste manier om de werkelijkheid weer te geven een maakte een revolutionaire ontwikkeling door. Zandvliet onderzoekt weer het werk van zijn voorgangers. Dit thema is niet nieuw voor Zandvliet. Maar nu wilde hij zich hier een tijd exclusief op storten, om de kunstgeschiedenis te doorgronden met als doel zichzelf verder te ontwikkelen. Ieder beeld is immers gebaseerd op een ander beeld. Er is misschien wel een begin, maar zeker geen einde. Zandvliet maakt geen vertalingen van een eerder schilderij, maar wil tot de kern komen. Op zoek naar de waarheid in de schilderkunst dus, in de wetenschap dat deze onvindbaar is. Want alles blijft altijd een interpretatie, of een interpretatie van een interpretatie. Maar tegen beter weten in blijft Zandvliet geloven in een ultiem beeld, een magnum opus.
Zandvliet is één van die schilders die de schilderkunst springlevend houdt. Er wordt door critici wel gesproken over het einde van de schilderkunst. Niets is minder waar. De schilderkunst is vitaal en onuitputtelijk. Volgens Zandvliet is de schilderkunst ook geenszins bezig met een dergelijke vraag. Zelf heeft hij al vele mogelijkheden van het medium benut, in zijn vroege werk heeft hij de klassieke schildergenres uitvoerig aan bod laten komen: stilleven, landschap en portret. Zandvliet schilderde veel alledaagse zaken, als een bioscoopzaal of autospiegel. Hoewel zijn werk in eerste instantie doet denken aan de koele schoonheid van de Amerikaanse schilderkunst, maakt het terugkeren van het thema ‘landschap’ ook, dat hij stevig staat in de Nederlandse eeuwenoude schildertraditie. In deze tentoonstelling met elementen uit de schilderkunst van 1650 tot aan de moderne tijd, kan de bezoeker de rijkdom van de schilderkunst in zijn ware omvang proeven.